LCĐT – Kết quả khảo sát cung cấp bức tranh chung về các cơ sở sản xuất, kinh doanh. Theo đó, DDCI cấp huyện đề cập tới tình hình sản xuất và triển vọng kinh doanh của 1.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh (phần lớn là hộ kinh doanh) tại Lào Cai. Còn DDCI sở, ban, ngành đề cập 400 kết quả khảo sát từ các doanh nghiệp, hợp tác xã và một số ít hộ kinh doanh.

Hộ kinh doanh là lực lượng quan trọng trong nền kinh tế

Các hộ kinh doanh góp phần tạo ra thu nhập, tạo việc làm và huy động nguồn vốn trong xã hội. Tại Lào Cai, hộ kinh doanh góp phần không nhỏ trong cải thiện kinh tế – xã hội như tạo việc làm, đặc biệt việc làm cho lao động nữ, lao động là người dân tộc thiểu số… Thực trạng và triển vọng kinh doanh của lực lượng sản xuất này được ghi nhận một cách thực tế và cập nhật thông qua khảo sát DDCI cấp huyện năm 2019.

Nhìn từ DDCI cấp huyện, số hộ có doanh thu hơn 5 tỷ đồng/năm chỉ chiếm 3%, còn 91,6% số hộ có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm. Nhìn chung, doanh thu của các hộ kinh doanh tại Lào Cai chưa cao.

Doanh thu của các doanh nghiệp, hợp tác xã qua DDCI sở, ban, ngành
Mặc dù tình hình sản xuất, kinh doanh có cải thiện nhưng số hộ kinh doanh có kế hoạch tăng quy mô kinh doanh chỉ chiếm 7,9%. Phần lớn các hộ kinh doanh (84,7%) có xu hướng tiếp tục kinh doanh với quy mô hiện tại và 7,4% có xu hướng giảm quy mô hoặc đóng cửa cơ sở sản xuất, kinh doanh. Ngoài các nguyên nhân xuất phát từ nội tại doanh nghiệp, sự cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt trong bối cảnh mới và môi trường kinh doanh cũng là những yếu tố tác động không nhỏ đến quyết định kinh doanh của các chủ hộ cá thể.Một tín hiệu tốt là 75,7% số hộ kinh doanh trong mẫu khảo sát cho rằng họ kinh doanh “lãi chút ít” trong năm qua, 4,9% số hộ có “lãi như mong muốn” và 11,7% “hòa vốn”. Như vậy, cứ 10 hộ kinh doanh thì khoảng 7 – 8 hộ kinh doanh có lãi và 1 hộ kinh doanh hòa vốn. Trong số còn lại, 6,6% có tỷ lệ “thua lỗ chút ít” và 1,1% “thua lỗ lớn”.

Điểm nhấn trong khảo sát là trong số các hộ kinh doanh thuộc mẫu khảo sát, chỉ có 1,5% hộ kinh doanh có dự định chuyển đổi, đăng ký thành lập doanh nghiệp theo Luật Doanh nghiệp. Các hộ kinh doanh vẫn còn vướng mắc trong rào cản chính sách, thuế, sổ sách kế toán và thích nghi với cách quản lý mới khi chuyển đổi thành doanh nghiệp. Do đó, chưa thể hiện được vai trò là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường.

Sẽ là thiếu sót nếu không kể đến những đóng góp của khu vực hộ kinh doanh trong việc tạo việc làm và giải quyết các vấn đề xã hội. Kết quả khảo sát DDCI cấp huyện 2019 cho thấy 1.000 hộ kinh doanh đã giải quyết việc làm cho 1.731 lao động, trong đó 48,99% lao động nữ.

Kết quả này cho phép đưa ra 2 nhận định. Một là, lao động trung bình trong các hộ kinh doanh tại tỉnh khoảng 1,7 lao động/hộ kinh doanh. Trên bình diện toàn quốc, tỷ lệ này là 1,677 – 1,8 người/hộ kinh doanh trong giai đoạn 2010 – 2017. Một cách hiểu khác, thực trạng tại tỉnh hiện nay cho thấy các hộ kinh doanh chủ yếu là hộ gia đình tự làm chủ hoặc thuê thêm 1 – 2 lao động. Hai là, lao động nữ trong các hộ kinh doanh cũng chiếm tỷ lệ không nhỏ, tiệm cận dần tới mức cân bằng với tỷ lệ lao động nam.

Lao động trong các hộ kinh doanh cũng phân bố rải rác theo tỷ lệ phân bố hộ kinh doanh tại tất cả các huyện, thành phố trong tỉnh, trong đó tập trung nhiều tại thành phố Lào Cai, các huyện Bảo Thắng, Bắc Hà và thị xã Sa Pa.

Lạc quan về tình hình kinh doanh

Nhìn từ DDCI sở, ban, ngành thì 71,69% doanh nghiệp, hợp tác xã ở Lào Cai lạc quan về tình hình sản xuất, kinh doanh trong năm qua. Có 17,54% doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh ở mức hòa vốn, 10,77% doanh nghiệp báo lỗ.

Niềm tin kinh doanh của các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng ở mức ổn định. 62,66% doanh nghiệp, hợp tác xã mong muốn giữ quy mô kinh doanh ở mức hiện tại; 31,53% mong muốn mở rộng quy mô kinh doanh. Trung bình cứ 10 doanh nghiệp, hợp tác xã thì có 3 doanh nghiệp, hợp tác xã muốn mở rộng quy mô; 6 doanh nghiệp giữ nguyên quy mô; còn lại một số lượng nhỏ doanh nghiệp, hợp tác xã giảm quy mô kinh doanh hoặc đóng cửa vì nhiều nguyên nhân khác nhau.

Về lao động, 400 doanh nghiệp trong khảo sát tạo việc làm cho khoảng 11.169 lao động, trung bình 28 lao động/doanh nghiệp. Đa số doanh nghiệp thuộc doanh nghiệp nhỏ, vừa. Lao động nữ chiếm 33,75%. Sự chênh lệch trên cho phép đưa ra những dấu hiệu ban đầu về bất cân bằng giới tính trong tạo việc làm. Tỷ lệ tạo việc làm cho người khuyết tật chỉ chiếm 0,01% trong kết quả thu được.

MẠNH DŨNG